Sự tích hoa Mai vàng

Ngày xửa... Ngày xưa... Có một cô bé rất giàu lòng yêu
thương. Cô yêu bố mẹ mình, chị mình đã đành, cô còn yêu cả bà con quanh
xóm, yêu cả ba ông Táo bằng đá núi đêm ngày chịu khói lửa để nấu cơm,
hầm ngô, nướng thịt cho mọi người ăn. Một lần, thương ba ông Táo, trời
đã nóng lại chịu lửa suốt ngày đêm, cô bé mới lên năm ấy đã lấy một gáo
nước to dội luôn lên đầu ba ông. Tro khói bốc lên mù mịt. ông Táo già
nhất vụt hiện ra nói:




Cháu thương ta nhưng chưa hiểu ta. Lửa càng nóng, ta càng vui. Cháu mà dội nước thì có ngày ta bị cảm mất.

Từ đấy, cô bé không dội nước lên đầu ba ông Táo nữa. Nhưng ông Táo già
thì thỉnh thoảng lại hiện lên trò chuyện với hai chị em cô bé trong
chốc lát. Một hôm thương ông, cô em hỏi:

Ông thích lửa thôi à? Ông còn thích gì nữa không?

Có chứ! Năm sắp hết. ông phải về trời! Cháu bắt cho ông con cá chép ông
cưỡi về Trời thì ông thích nhất. Cô bé liền rủ chị đi bắt cho bằng được
một con cá chép về. Cô bỏ ngay vào bếp lửa rồi nói:

Ông Táo ơi! Chúng cháu biếu ông con chép này đây!
Con cá chép vụt biến mất. Tối hăm ba Tết, quả nhiên hai chị em thấy ông
hiện ra, sau đó cưỡi con cá chép như cưỡi ngựa, bay ra khỏi nhà và bay
cao mãi lên trời... Bố cô bé là một người đi săn thú rất tài giỏi. Ông
thường chỉ thích đi săn thú dữ. Ông bảo:

Còn thú ác thì tôi còn đi săn cho kỳ hết!

Ông không muốn truyền nghề cho con mình, vì cả hai đều là gái. Nhưng cô
em lại rất thích nghề của cha. Lên năm cô đã xin cha dạy cho mình đủ cả
côn, quyền và đao kiếm. Cô tuy bé người nhưng nhanh nhẹn vô cùng, và về
sức mạnh của đôi tay cô, người cha cũng phải kinh ngạc. Lên chín, cô đã
hăm hở xin theo cha đi săn thú. Người mẹ và người chị lo lắng, nhưng cô
bé đã thưa ngay:

Con không giết được con mồi bằng một nhát như cha thì con đâm ba nhát, năm nhát, mẹ và chị cứ yên tâm.

Nói sao làm vậy, cô bé lần đầu theo cha đi săn đã giết ngay được một
con lợn lòi rất hung dữ... Trong vùng bỗng xuất hiện một con quái đầu
người mình báo. Bà con ai cũng lo lắng, khiếp sợ. Vì con quái vật chỉ
thích ăn thịt người, nhất là thịt trẻ con. Người cha liền dẫn cô gái
nhỏ đi tìm quái vật để giết. Người mẹ và chị can ngăn nhưng không được.
Người cha bảo:

Tôi chỉ cho nó đi theo để xem, còn diệt quái ác là việc của tôi, hai mẹ con đừng lo.

Hai cha con đi được mấy ngày thì có tin con quái đã bị người cha giết
chết thật. Bữa hai cha con trở về, bà con trong vùng mang rượu, gà vịt
đến làm cỗ ăn mừng. Cô gái nhỏ không quên đặt vào bếp lửa một con cá
chép và khấn với ông Táo già:

Chúng cháu xin gửi biếu ông con chép để thỉnh thoảng ông cưỡi đi chơi.

Ông Táo già lại hiện lên cám ơn cô bé và hỏi:

Cháu thấy con quái có sợ không?

Cháu chỉ thích được cha cháu cho cháu được cùng đánh với nó, nhưng cha cháu không chịu.

Người cha sau đó bỗng bị ốm nặng. Người mẹ và hai cô gái hết lòng
chăm sóc. Bệnh người cha có đỡ, nhưng sức khỏe thì không còn được như
trước nữa. Vài năm sau, ở vùng trong xa, bỗng xuất hiện một con quái
cũng đầu người nhưng mình trăn. Con quái này có sức khỏe ghê gớm. Nó có
thể quấn chết một con bò mộng chỉ trong chớp mắt. Nó lại cũng thích ăn
thịt trẻ con và có thể ăn một lúc đến mấy đứa. Bà con vùng đó liền cử
người ra mời cha con người đã giết con quái đầu người mình báo vào diệt
quái giúp bà con. Người cha nhìn cô gái nhỏ của mình hỏi:

Liệu con có nhận lời đi giúp bà con không?

Cô gái nhỏ liền đáp:

Con xin cha mẹ và chị để cho con đi!

Người cha nói:

Cha sẽ cùng đi với con, nhưng cha chỉ giúp con thôi. Lần này chính con
phải lo diệt quái đấy. Người mẹ và chị càng lo lắng gấp bội.

Ông ơi! Đường từ đây vào đó xa xôi cách trở. Quái thì dữ ác mà con bé thì mới mười bốn tuổi, tôi sợ lắm.

Cha ơi! Cha và em nhận lời, rủi có chuyện gì thì mẹ và con làm sao sống nổi.

Cô gái nhỏ liền thưa:

Mẹ và chị à, con tuy còn nhỏ nhưng con có đủ sức để diệt quái. Bà con
đã ra nhờ lẽ nào mình lại từ chối. Mẹ và chị cứ yên lòng. Cha và con
diệt xong quái sẽ trở về ngay.

Thấy không can ngăn được, người mẹ và chị đành lo chuẩn bị mọi thứ cho
hai cha con lên đường. Trước đó người mẹ đã may áo mới cho hai con ăn
tết, bây giờ bà liền hỏi cô gái nhỏ:

Con muốn mẹ nhuộm áo cho con màu gì?

Cô bé nhìn ra ngoài đồi núi, rồi đáp:

Con rất thích màu vàng!

Người mẹ liền giã nghệ nhuộm cho con một màu vàng thật tươi. Ngày lên
đường, cô bé mặc chiếc áo vàng, nhìn càng khỏe, càng đẹp. Cô nói với mẹ
và chị:

Diệt xong con quái lúc về con sẽ mặc áo này cho mẹ và chị nhận ra được con ngay từ xa...

Trước khi đi cô gái cũng không quên khấn chào ông Táo đá núi và hứa:

Cháu sẽ trở về kể chuyện diệt quái cho ông nghe.

Ông Táo liền hiện ra nói:

Chúc hai cha con mau trừ được quái. ông sẽ chờ ngày trở về...
Hai cha con đi ròng rã hơn một tháng trời mới vào đến nơi có con quái
đầu người mình rắn. Nghỉ ngơi được dăm ba ngày, hai người liền đi tìm
quái để diệt. Hai cha con đánh nhau với nó hai ngày liền mà không diệt
nổi. Sức của người cha thì cứ yếu dần. Cô bé liền thưa với cha:

Cha ơi! Ngày mai cha cứ để cho con bám sát nó. Con sẽ đâm một con dao
găm chặt đuôi nó vào thân cây này, đâm một con dao cắm chặt mình nó vào
thân cây khác. Nó không quăng mình đi được thì ta sẽ lựa thế mà chặt
đầu nó đi. Người cha biết cách đánh đó hay nhưng rất nguy hiểm.

Tin vào tài nghệ của con, ông gật đầu:

Được! Nhưng con phải đề phòng cẩn thận nếu nó dứt được đuôi ra.

Cha cứ yên tâm.

Ngày hôm sau theo cách đánh ấy, hai cha con quả đã diệt được quái.
Nhưng trước khi chết nó đã quẫy mạnh một cái, dứt được cái đuôi ra khỏi
mũi dao. Sau đó nó liền cuốn ngay lấy người cô bé. Cô bé vừa chặt được
cái đầu con quái thì cũng bị con quái quấn gẫy cả xương mềm nhũn cả
người. Thấy con gái yêu của mình chết, người cha buông rơi cả thanh
kiếm, chạy đến đỡ lấy xác con. Bà con trong vùng cũng vừa chạy đến. Họ
đem xác cô gái về chôn cất rồi lập đền thờ. Nhưng cô gái đâu chịu chết
như vậy. Vì cô biết rằng cha mẹ chị mình cùng bà con vùng trong, vùng
ngoài đều yêu quý mình, mà cô cũng yêu quý và muốn sống với họ. Cô xin
thần Đất giúp cô biến thành một con chim lông vàng rực rỡ, một con chim
chưa ai thấy bao giờ rồi bay về quê nhà xin gặp ông Táo đá núi:

Ông ơi! Cháu bị con quái quấn chết. Nhưng cháu mà chết thì mẹ cháu, chị
cháu làm sao sống nổi. Vậy đêm nay hăm ba Tết, ông có về trời ông hãy
tâu với trời cho cháu sống lại...

Ông Táo đá núi liền hứa:

Được, ông sẽ tâu giúp cho cháu...

Con chim lông vàng rực rỡ liền bay xuống chỗ mẹ và chị đang ngồi, kêu
lên mấy tiếng rồi bay đi. Cũng vừa lúc đó người mẹ và chị biết tin là
cô gái nhỏ đã không còn nữa. Bà mẹ ngã ra chết giấc bên bếp lửa. ông
Táo đá núi liền đưa hai bàn tay ấm nóng áp vào trán cho bà tỉnh lại và
nói ngay:

Bà cứ yên tâm. Đêm nay về trời, tôi sẽ xin trời cho cháu sống lại.

Hai mẹ con nghe nói mừng quá liền sụp xuống lạy tạ ơn. Ông Táo đi tối
hăm ba thì tối hăm tám ông trở về hạ giới. ông nói với hai mẹ con:

Trời rất thương cô bé nhưng cháu chết đã quá ngày, xin sống lại quá
chậm. Vì vậy trời chỉ có thể cứu cho cháu mỗi năm sống lại được chín
ngày.

Hai mẹ con nghe nói vừa buồn nhưng cũng vừa mừng. Thôi cứ được trông
thấy con, thấy em trong giây lát cũng đã đỡ khổ rồi. Huống gì lại được
thấy đến chín ngày. Bà mẹ liền hỏi:

Ông ơi! Bao giờ thì cháu sống lại được?

Tùy hai mẹ con cứ cầu trời sống từ ngày nào, trời sẽ cho ngày ấy.

Vậy nhờ ông xin cho cháu sống lại ngay đêm nay!

Đêm nay thì chưa được, sớm nhất là phải từ đêm mai!

Vâng, ông xin cho cháu sống lại từ đêm mai vậy!

Hai mẹ con suốt đêm hôm ấy cứ thức mãi. Cả ngày hôm sau, hai mẹ con đều
chẳng muốn làm gì. Chỉ mong cho trời chóng tối. Chờ mãi rồi trời cũng
tối thật. Hai mẹ con hồi hộp đợi, không biết con mình, em mình sẽ sống
lại trở về như thế nào. Định khấn gọi ông Táo thì bỗng nghe ngoài cổng
có tiếng gọi:

Mẹ ơi! Chị ơi!

Hai mẹ con vụt chạy ra và thấy đúng là cô gái nhỏ đã trở về. Trong
chiếc áo vàng vẫn sáng lên nhìn rất rõ. Ba mẹ con ôm nhau khóc như mưa.
Ngày hôm sau người cha cũng từ vùng trong trở về. Dọc đường thương con,
thương vợ ông chưa biết sẽ nói gì cho vợ và con ở nhà đỡ khổ. Không ngờ
khi về đến nhà đã thấy cô gái nhỏ đang nằm ngủ bên cạnh mẹ và chị. Ông
dụi mắt tưởng là con bé nhà ai đến chơi. Khi biết cô gái nhỏ đã được
sống lại, trở về ông liền ôm chầm lấy con và cứ để cho nước mắt chảy
dài trên má.

Cô gái nhỏ ăn Tết với cha mẹ và chị đúng chín ngày. Trong chín ngày đó,
cô gái nhỏ dành làm hết mọi công việc để giúp cha mẹ, giúp chị. Nhưng
cả nhà lại không muốn cô gái làm việc gì. Trong chín ngày, họ sống bù
cho cả một năm sắp phải xa nhau. Đến đêm thứ chín trời vừa tối, cô bé
vừa kịp ôm lấy cha, mẹ và chị để chào ra đi thì người cô bỗng cứ mờ dần
như sương khói rồi biến mất. Cả nhà buồn rầu, thương nhớ cô gái nhỏ vô
cùng. Nhưng nghĩ đến chuyện Tết năm sau, cô sẽ về, mọi người lại ôn ủi
nhau, lại kiên nhẫn chờ đợi... Và năm sau, cũng vào chiều hai chín Tết,
cô gái nhỏ áo vàng lại trở về ăn Tết với gia đình rồi đến tối mồng Bảy
lại ra đi...


Năm nào cũng thế. Nghe chuyện lạ, người vùng trong liền
cử người ra mời cả gia đình vào sinh sống trong đó để bà con được trả
ơn và gặp lại cô gái nhỏ đã giúp bà con diệt được con quái đầu người
mình trăn. Thấy sức người cha đã suy yếu, cả nhà bàn với nhau và nhận
lời. Từ đấy hàng năm, cô gái nhỏ áo vàng lại trở về sống chín ngày cuối
năm, đầu Xuân với cha mẹ, với bà con vùng trong. Khi cha mẹ và chị đều
mất cả, cô gái không về nữa. Cô hóa thành một cây hoa ngay ở ngôi đền
bà con đã dựng lên để thờ cô. Cây ấy hầu như cả năm chỉ có lá, nhưng cứ
vào khoảng gần Tết, hoa lại nở đầy. Hoa màu vàng tươi như màu áo của cô
gái nhỏ ngày trước.

Hoa vui Tết với bà con khoảng chín mười ngày rồi rụng xuống đất, biến
mất để năm sau lại trở về. Cây hoa ấy ngày nay ta gọi là cây Mai Vàng.
Ngày Tết ở miền Trung và ở Nam Bộ, bà con thường mua một cành mai vàng
về cắm trên bàn thờ ông bà. Họ tin rằng, có cành mai vàng vừa đẹp nhà
vừa vui Tết lại vừa có thể xua đuổi được hết các loài ma quái trong
suốt cả năm.



Điện hoa Hà Nội sưu tầm